Khi nhắc đến thập niên 90, trong tâm trí của biết bao người Việt Nam lại ùa về những ký ức đầy thân thương và bình dị. Đó không chỉ là thời kỳ chuyển mình của đất nước sau bao năm khó khăn, mà còn là khoảng thời gian đẹp đẽ với những điều tưởng chừng giản đơn mà lại thiêng liêng vô cùng – như một chiếc tivi đen trắng cũ kỹ, và cả làng cùng nhau quây quần trước màn hình nhỏ xíu ấy.

Cái thời không nhà nào cũng có tivi

Vào những năm 1990, chiếc tivi không phải là vật dụng phổ biến trong mọi gia đình như hiện nay. Đặc biệt ở các vùng quê, tivi được xem như một tài sản “xa xỉ”, là ước mơ của nhiều người. Những ai may mắn sở hữu một chiếc tivi đen trắng – thường là hiệu National, Sony hay Funai Nhật bãi – gần như đã trở thành “trung tâm văn hóa” của cả làng.

Chẳng ai ngại đường xa, cũng chẳng cần lời mời, cứ mỗi tối đến giờ phát sóng chương trình yêu thích là người người, nhà nhà lại kéo nhau đến. Có người xách theo chiếc ghế con, có người bế con nhỏ, có khi cả ông bà, bố mẹ, con cháu cùng đi. Những buổi tối hôm ấy, ánh sáng le lói từ màn hình tivi soi rọi vào những gương mặt háo hức, tò mò – và đầy háo hức.

Cảnh tượng cả làng quây quần như hội

Những hình ảnh như trong bức ảnh bạn đang thấy – cả làng ngồi chật kín sân nhà ai đó, mắt dán vào chiếc màn hình trắng đen chập chờn – không chỉ là ký ức, mà là một phần văn hóa cộng đồng đặc trưng của thời kỳ đó. Ở giữa sân, chiếc tivi được kê trên chiếc bàn gỗ, phía sau là cây ăng-ten tự chế từ tre nứa dựng nghiêng nghiêng, kéo dây về tận buồng trong.

Có khi trời mưa phùn, người ta vẫn ngồi co ro xem dưới mái hiên nhỏ. Có khi bị mất sóng, chủ nhà hoặc đám thanh niên phải hì hục trèo lên mái nhà chỉnh lại ăng-ten, vừa xoay vừa nghe tiếng hét bên dưới: “Được rồi!” – “Rồi, dừng lại, dừng lại!” – và rồi lại vỡ òa khi hình ảnh rõ nét trở lại.

Những chương trình không thể quên

Hồi đó, mỗi chương trình truyền hình đều như một “sự kiện lớn”. Người dân háo hức chờ xem bản tin Thời sự 19h, sau đó là phim truyện – mà thường là phim Trung Quốc, Hồng Kông, đôi khi có cả phim Việt Nam kinh điển như “Cổ tích Việt Nam”, “Đất phương Nam”, “Người thổi tù và hàng tổng”…

Những bộ phim như “Tây du ký”, “Bao Thanh Thiên”, “Hoàn Châu Cách Cách”, hay võ thuật kinh điển của Lý Tiểu Long, Thành Long… từng khiến trẻ con cả làng “phát cuồng”. Có hôm chương trình hấp dẫn quá, đến khi kết thúc mới chợt nhận ra muỗi đốt đầy người, trời đã khuya lắm rồi.

Tình làng nghĩa xóm nảy nở từ những buổi xem tivi chung

Tivi không chỉ mang đến hình ảnh, âm thanh – nó còn mang mọi người xích lại gần nhau hơn. Trẻ con thì làm quen nhau nhanh chóng qua vài ba câu hỏi về phim; người lớn có chuyện để nói, để bàn luận; còn người già thì vui vì thấy không khí gia đình, làng xóm đầm ấm.

Những chiếc tivi ngày ấy như một “cầu nối cảm xúc” thực sự. Ở thời điểm chưa có mạng xã hội, chưa có smartphone, chưa có YouTube hay TikTok, thì việc cùng nhau ngồi xem một bộ phim, bàn tán về tình tiết, chia sẻ cảm xúc – chính là “mạng xã hội” thật sự của cộng đồng làng quê.

Một thời đã qua, nhưng mãi không phai

Giờ đây, khi mỗi nhà đều có ít nhất một chiếc tivi hiện đại, hoặc thậm chí chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh là có thể xem hàng ngàn nội dung, thì cảnh tượng “cả làng xem chung một cái tivi đen trắng” đã đi vào dĩ vãng.

Thế nhưng, với nhiều người – đặc biệt là thế hệ 7x, 8x – thì những ký ức ấy sẽ mãi là một phần tuổi thơ đẹp đẽ không gì thay thế được. Đó là thời mà con người gần gũi, gắn bó, chan hòa với nhau hơn. Một thời mà niềm vui đến từ những điều đơn giản, mộc mạc nhưng vô cùng quý giá.

Tivi đen trắng: Không chỉ là thiết bị, mà là ký ức

Ngày nay, khi nhìn lại những hình ảnh như bức ảnh trên – có lẽ ai trong chúng ta cũng chợt lặng đi một chút. Chiếc tivi đen trắng không chỉ là một món đồ cũ kỹ, mà là biểu tượng của một thời nghèo khó nhưng đậm chất tình người. Một thời mà lòng người không “full HD” nhưng rất thật, rất ấm áp.

Tạm kết

“Ký ức thập niên 90 – nhớ cái thời cả làng xem chung một cái tivi đen trắng” là một câu chuyện vừa thân thuộc, vừa xúc động với nhiều thế hệ người Việt. Những đêm hè ngồi quây quần dưới mái hiên, tiếng cười nói xen lẫn tiếng nhân vật trên màn hình nhỏ xíu, đã tạo nên một phần ký ức không thể nào quên.

Và rồi, khi chúng ta càng chạy theo nhịp sống hiện đại, thì những khoảnh khắc đơn sơ, giản dị ấy lại càng trở nên đáng quý biết bao.